Trong khi Giáo hội Công giáo có nhiều vị thánh nam được gọi là “Cả”, truyền thống Công giáo chỉ ghi nhận duy nhất một phụ nữ mang danh hiệu này.

Khi nhìn vào danh sách các thánh trong Giáo hội, có thể thấy một số vị mang tước hiệu “Cả”, như Thánh Albertô Cả, Thánh Grêgôriô Cả, Thánh Antôn Cả hay Thánh Basilio Cả.

Thế nhưng chỉ có một nữ thánh được gọi như vậy: Thánh Gertrude Cả.

Vì sao lại như thế?

Nói chung, tước hiệu này được gán cho một vị thánh sau khi xem xét tầm ảnh hưởng của ngài đối với thế giới và Giáo hội Công giáo. Đây không phải là danh hiệu được ban qua một nghi thức chính thức, nhưng hình thành nhờ truyền thống. Thậm chí ngày nay, nhiều người cũng gọi Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II là “Cả”.

Truyền thống này được hình thành theo nhiều cách khác nhau. Chẳng hạn, Thánh Grêgôriô I được gọi là “Cả” vì những trước tác thần học sâu sắc, khả năng lãnh đạo mạnh mẽ trong Giáo hội và những đóng góp lâu dài cho phụng vụ, chẳng hạn như Thánh ca Gregorian.

Tước hiệu này cũng được dùng để phân biệt giữa các vị thánh trùng tên, nhằm xác định vị thánh có ảnh hưởng lớn hơn. Trong số các Giáo hoàng mang tên Lêô, chỉ có vị đầu tiên được gọi là Thánh Lêô Cả.

Danh hiệu dành cho Thánh Gertrude

Người ta tin rằng vào thế kỷ XVIII, Đức Giáo hoàng Bênêđictô XIV là người đầu tiên gọi Thánh Gertrude Helfta là “Thánh Gertrude Cả”.

Ngài đánh giá cao tầm ảnh hưởng của thánh nữ, đồng thời muốn phân biệt bà với Thánh Gertrude Hackeborn – một nữ tu viện trưởng người Đức sống cùng thời vào thế kỷ XIII.

Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI sau này cũng giải thích lý do thánh nữ được mang tước hiệu đó, trong một buổi tiếp kiến chung năm 2010:

“Ngài là một trong những nhà thần bí nổi tiếng nhất, là người phụ nữ Đức duy nhất được gọi là ‘Cả’, vì tầm vóc văn hóa và Tin Mừng của mình: đời sống và tư tưởng của ngài có ảnh hưởng độc đáo trên linh đạo Kitô giáo. Ngài là một phụ nữ phi thường, được ban tặng những khả năng tự nhiên đặc biệt và những ân sủng thiêng liêng lạ thường, với lòng khiêm nhường sâu xa và lòng nhiệt thành vì ơn cứu rỗi của tha nhân. Ngài kết hiệp mật thiết với Thiên Chúa trong chiêm niệm và trong sự sẵn sàng giúp đỡ những người đang cần đến.”

Danh hiệu “Cả” – chính thức và không chính thức

Mặc dù đôi khi được Vatican sử dụng để xác định một vị thánh, tước hiệu này cũng có thể được dùng theo cách không chính thức. Thánh Gioan Phaolô Cả là một ví dụ – danh xưng được sử dụng rộng rãi, nhưng không xuất hiện trong các văn kiện chính thức của Giáo hội.

Ngoài ra, dù Thánh Gertrude là nữ thánh duy nhất chính thức được gọi là “Cả”, vẫn có người gọi Thánh Têrêsa Avila là “Thánh Têrêsa Cả”, nhưng danh xưng này ít phổ biến và chưa từng được một giáo hoàng sử dụng công khai. Danh xưng ấy chủ yếu nhằm phân biệt với các Têrêsa khác – đặc biệt là Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu và Mẹ Têrêsa Calcutta.

Tương lai có thể thay đổi

Có thể – và thậm chí là rất có khả năng – rằng trong tương lai, sẽ có thêm những nữ thánh được gọi là “Cả”, để phân biệt với những vị trùng tên và để ghi nhận những đóng góp của họ cho Giáo hội.

(Bản dịch từ bài gốc: “Why is there only one female saint called ‘the Great’?” – Aleteia)