Việc Cha Phanxicô Trương Bửu Diệp được Giáo hội Công giáo tuyên phong Chân Phước đã trở thành một dấu mốc quan trọng trong đời sống đức tin của người Công giáo Việt Nam. Sự kiện này khơi dậy sự quan tâm rộng rãi của dư luận Công giáo xoay quanh câu hỏi: Chân Phước là gì và việc phong Chân Phước có ý nghĩa ra sao?

Danh hiệu Chân Phước trong Giáo hội Công giáo

Theo giáo huấn và kỷ luật của Giáo hội Công giáo, Chân Phước (còn gọi là chân phúc hay Á thánh, tiếng Latinh: beatus) là danh hiệu được trao cho một người mà Giáo hội chính thức công nhận là đang hưởng vinh phúc trên Thiên đàng và có thể cầu thay nguyện giúp cho các tín hữu còn sống.

Việc phong Chân Phước là bước liền trước phong thánh trong tiến trình tuyên thánh. Khi một người được tuyên phong Chân Phước, Giáo hội cho phép việc tôn kính công khai đối với người ấy, thường trong phạm vi một giáo phận, một quốc gia hoặc một cộng đoàn cụ thể.

Tiến trình xét phong nghiêm ngặt

Trái với suy nghĩ của nhiều người, việc phong Chân Phước không dựa trên lòng mộ mến bình dân hay sự nổi tiếng của một cá nhân. Đây là kết quả của một tiến trình điều tra kéo dài, chặt chẽ và mang tính pháp lý – thần học.

Trước hết, Giáo hội phải xác minh rằng toàn bộ đời sống, nhân đức, tư tưởng và các tác phẩm của người được xét phong đều phù hợp với giáo lý Công giáo, không có sai lạc về đức tin hay luân lý. Người ấy, sau giai đoạn này, sẽ được tuyên xưng là Đấng Đáng kính.

Ở bước kế tiếp, để được phong Chân Phước, Giáo hội phải chứng minh một trong hai điều:

• Người ấy tử đạo vì đức tin (odium fidei), hoặc
• Có một phép lạ chắc chắn xảy ra nhờ lời chuyển cầu của người ấy sau khi qua đời.

Cha Trương Bửu Diệp – chứng tá tử đạo của người mục tử

Trong trường hợp Cha Trương Bửu Diệp, Giáo hội xác định ngài là một vị tử đạo. Cái chết của ngài gắn liền với việc hiến mạng sống để bảo vệ đoàn chiên, trong bối cảnh xã hội đầy bất ổn và bạo lực.

Chính vì được công nhận là tử đạo, nên không cần phép lạ để tiến hành việc phong Chân Phước. Theo giáo huấn của Giáo hội, cái chết vì đức tin và bác ái đã là chứng từ cao nhất của sự thánh thiện, phản chiếu cách trọn vẹn hình ảnh của Đức Kitô – vị Mục Tử nhân lành hiến mạng sống vì đoàn chiên.

Chân Phước và Thánh: sự khác biệt cần phân biệt

Một Chân Phước được Giáo hội cho phép tôn kính công khai, nhưng việc tôn kính này chưa mang tính hoàn vũ. Để được phong Thánh, thông thường cần thêm một phép lạ nữa xảy ra sau khi đã được phong Chân Phước, nhằm xác nhận sự chuyển cầu của người ấy trước Thiên Chúa cho toàn thể Giáo hội.

Sự phân biệt này cho thấy Giáo hội hành xử với thái độ thận trọng tối đa, nhằm bảo đảm rằng các mẫu gương được đề cao là những chứng nhân đức tin đích thực.

Từ sự kiện Cha Trương Bửu Diệp được phong Chân Phước, có thể thấy rằng danh hiệu Chân Phước không nhằm tôn vinh con người theo nghĩa trần thế, nhưng là lời xác nhận chính thức của Giáo hội về ân sủng và quyền năng của Thiên Chúa được thể hiện nơi một con người cụ thể.

Đối với người Công giáo Việt Nam hôm nay, Cha Trương Bửu Diệp không chỉ là một nhân vật lịch sử hay đối tượng sùng kính, mà còn là một mẫu gương sống động của đức tin, lòng bác ái và sự hiến dâng trọn vẹn, tiếp tục mời gọi các tín hữu bước theo con đường Tin Mừng giữa lòng xã hội đương đại.