Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) cho biết Trung Quốc đang tìm cách kiểm soát hoàn toàn tôn giáo và kêu gọi Bộ Ngoại giao Mỹ tái xếp hạng Trung Quốc là “quốc gia cần quan tâm đặc biệt” về tự do tôn giáo.

Đàn áp bằng giám sát, bỏ tù và tra tấn

Theo báo cáo, chính quyền Trung Quốc đã sử dụng giám sát công nghệ cao, phạt tiền, trả thù người thân, giam giữ, cưỡng bức mất tích, tra tấn và nhiều hình thức lạm dụng khác để kiểm soát Giáo hội Công Giáo cũng như các cộng đồng tôn giáo khác. Báo cáo tháng 9 của USCIRF ghi nhận nhiều trường hợp cụ thể trong đó các linh mục và giám mục Công Giáo hầm trú bị bắt giữ hoặc buộc phải “biến mất” vì từ chối gia nhập tổ chức Công Giáo do nhà nước kiểm soát.

Trong năm 2024, tình hình tự do tôn giáo tại Trung Quốc “vẫn thuộc loại tồi tệ nhất thế giới,” báo cáo thường niên 2025 của USCIRF nhận định. Ủy ban kêu gọi Hoa Kỳ áp dụng lại quy chế đặc biệt này, vốn có thể dẫn tới các biện pháp ngoại giao, trừng phạt và gây sức ép quốc tế. Trung Quốc hầu như năm nào cũng bị xếp vào danh sách này kể từ năm 1999.

USCIRF cũng cảnh báo việc Bắc Kinh vũ khí hóa công nghệ và thông tin sai lệch để đàn áp các tiếng nói phê phán chính sách đàn áp tôn giáo, bao gồm Công Giáo, Tin Lành và các nhóm tôn giáo khác.

Trường hợp Giám mục Shao Zhumin

Một trường hợp nổi bật được nêu trong báo cáo là Đức cha Phêrô Shao Zhumin, Giám mục Giáo phận Ôn Châu (Chiết Giang). Tháng 2/2025, ngài bị chính quyền phạt gần 28.000 USD vì cử hành Thánh lễ công khai. Tháng 3, ngài bị công an giam giữ một tuần vì từ chối nộp phạt, rồi tiếp tục bị bắt ngay trước Tuần Thánh để ngăn không cho dâng lễ. Đến tháng 7, xuất hiện thông tin rằng ngài bị ép buộc phải chấp nhận sự kiểm soát của Hiệp hội Công Giáo Yêu nước Trung Quốc.

Tình trạng của nhiều vị mục tử khác, trong đó có Đức cha Giacôbê Tô Chí Minh và Đức cha Giuse Trương Duy Chu, đến nay vẫn bặt vô âm tín.

Các cộng đồng Kitô hữu khác cũng bị đàn áp

Không chỉ Công Giáo, các Hội thánh Tin Lành cũng phải chịu đàn áp vì không chịu gia nhập tổ chức Tin Lành do nhà nước điều hành. USCIRF cho biết công an đã nhiều lần đột kích vào các nhà thờ tư gia, bắt bớ, phạt tiền, giam giữ và truy tố với những cáo buộc ngụy tạo như “gian lận” hay “lật đổ chính quyền.”

Báo cáo khẳng định: “Các nhóm tôn giáo từ chối phục tùng sự kiểm soát toàn diện của chính quyền đều đối diện với bách hại rộng khắp.” Các tổ chức tôn giáo nhà nước triển khai kế hoạch “Hán hóa tôn giáo” trong từng giai đoạn 5 năm, nhấn mạnh sự trung thành với hệ tư tưởng của Đảng Cộng sản.

Khuyến nghị cho chính phủ Hoa Kỳ

USCIRF đề nghị:

• Tái liệt kê Trung Quốc là “quốc gia cần quan tâm đặc biệt.”
• Hợp tác với các đối tác quốc tế để trừng phạt quan chức và tổ chức Trung Quốc liên quan đến các vi phạm tự do tôn giáo nghiêm trọng.
• Ban hành luật hạn chế việc Trung Quốc sử dụng công nghệ mới và trí tuệ nhân tạo nhằm phục vụ đàn áp tôn giáo.
• Cấm vận động hành lang có trả phí tại Hoa Kỳ cho các tác nhân đại diện chính phủ Trung Quốc.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hiện chưa có phản hồi chính thức về báo cáo này.

Tác giả: Tessa Gervasini – Catholic News Agency