
Ngày 4 tháng 10 năm 2025, Lễ kính Thánh Phanxicô Assisi, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã công bố Tông huấn đầu tiên của triều đại ngài, mang tựa đề Dilexi Te (nghĩa là “Ta đã yêu thương con”). Văn kiện được gửi đến toàn thể Kitô hữu, tập trung vào một chủ đề nền tảng: tình yêu đối với người nghèo không chỉ như một hoạt động bác ái, mà như chính trái tim của Tin Mừng.
Tựa đề Dilexi Te được trích từ Sách Khải Huyền: “Ngươi chỉ có ít quyền lực… nhưng Ta đã yêu thương ngươi” (Kh 3,9). Đây là lời của Đức Kitô dành cho một cộng đoàn nhỏ bé, không có thế lực, bị đối xử bất công, nhưng lại được chính Chúa yêu thương cách đặc biệt. Tông huấn lấy chính lời ấy làm điểm khởi đầu để nói với mọi người nghèo hôm nay.
Văn kiện này tiếp nối Thông điệp Dilexit Nos của Đức Giáo hoàng Phanxicô một bản văn suy niệm về Thánh Tâm Chúa Giêsu, nơi Người “đồng hóa mình với những tầng lớp thấp nhất của xã hội”. Dilexi Te được soạn như thể chính Đức Kitô đang ngỏ lời với từng người nghèo: “Ngươi chỉ có ít quyền lực, nhưng Ta đã yêu thương ngươi” (Kh 3,9).
Mục đích ban hành và mối liên hệ với triều đại mới của Đức Lêô XIV
Một điểm đặc biệt của Dilexi Te là văn kiện này được Đức Giáo hoàng Phanxicô soạn thảo trong những tháng cuối đời ngài. Đức Lêô XIV đã tiếp nhận bản văn ấy, thêm vào một số suy tư mang dấu ấn của riêng mình, và công bố như Tông huấn đầu tiên trong triều đại giáo hoàng mới.
Đây là một cầu nối rõ rệt giữa hai triều đại, thể hiện sự tiếp nối sâu sắc trong đường hướng mục vụ: đặt người nghèo ở trung tâm của đời sống Hội Thánh. Đức Lêô XIV chia sẻ cùng thao thức với vị tiền nhiệm khả kính rằng mọi Kitô hữu phải hiểu sâu mối dây mật thiết giữa tình yêu của Đức Kitô và lời mời gọi chăm sóc người nghèo.
Ngài khẳng định rằng chăm sóc người nghèo không chỉ là một bổn phận luân lý, mà còn là con đường nên thánh thiết yếu, bởi nơi đó “trái tim của Đức Kitô được tỏ bày, những tâm tình và chọn lựa sâu thẳm nhất của Người, mà mọi vị thánh đều cố gắng noi theo”.
Trọng tâm: Tình yêu dành cho người nghèo là trung tâm của đời sống Hội Thánh
Tông huấn nhấn mạnh rõ rằng tình yêu dành cho người nghèo không phải là một hoạt động bên lề hay một lựa chọn tùy ý, nhưng là yếu tố cốt yếu và trung tâm trong căn tính và sứ mạng của Giáo Hội.
“Chăm sóc người nghèo luôn là phần cốt yếu của đời sống Giáo Hội, thuộc về Truyền Thống lớn lao của Giáo Hội. Tình yêu dành cho người nghèo là dấu ấn Tin Mừng của một Giáo Hội trung tín với trái tim Thiên Chúa” (Dilexi Te, 103).
Trong một thế giới dễ bị cám dỗ bởi chủ nghĩa duy công việc hay thái độ hoài nghi, Đức Thánh Cha cảnh báo rằng việc xem nhẹ hoặc chế giễu các hoạt động bác ái, coi đó chỉ là nỗi ám ảnh của vài người, chính là dấu hiệu cần phải trở về với Tin Mừng, bởi “bác ái là trái tim bừng cháy của sứ mạng Hội Thánh”.
Ở nơi cốt lõi, Giáo Hội được mời gọi đồng hóa với những người bé mọn nhất, và “không thể có chỗ cho nghi ngờ hoặc cho những cách giải thích làm suy yếu một sứ điệp rõ ràng như thế” về mối dây liên kết bất khả phân giữa đức tin và người nghèo (số 36). Mối quan tâm ưu tiên dành cho người nghèo luôn là một trong những dấu chỉ rõ rệt nhất của mọi phong trào canh tân trong lịch sử Hội Thánh (số 103).
Cơ sở thần học của ưu tiên dành cho người nghèo
- Thiên Chúa chọn người nghèo: Các ngôn sứ không ngừng tố giác bất công chống lại người yếu thế, và kêu gọi một việc thờ phượng chân thật từ nội tâm. Thiên Chúa luôn bày tỏ tình yêu sống động qua việc bảo vệ người nghèo; có thể nói Ngài có một “tình thiên vị” dành cho họ.
- Đức Kitô đồng hóa với người nghèo: “Đức Giêsu Kitô, vốn giàu có, đã trở nên nghèo khó vì anh em, để lấy cái nghèo của mình mà làm cho anh em trở nên giàu có” (2 Cr 8,9). Người tự xuất hiện như Đấng Mêsia nghèo và vì người nghèo. “Mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi làm cho chính Ta” (Mt 25,40).
- Gặp gỡ Chúa nơi người nghèo: Gặp gỡ người nghèo là con đường nền tảng để gặp gỡ Chúa Tể lịch sử. Nơi người nghèo, Hội Thánh dễ dàng nhận ra Đức Kitô chịu đóng đinh.
- Thờ phượng đích thực: Tình yêu dành cho tha nhân là bằng chứng hữu hình cho tính xác thực của tình yêu dành cho Thiên Chúa. Theo Thánh Gioan Kim Khẩu, nếu không gặp Đức Kitô nơi người nghèo, thì tín hữu cũng không thể thờ phượng Người ngay cả tại bàn thờ.
Người nghèo là chủ thể và thầy dạy
Tông huấn mời gọi Kitô hữu thay đổi cái nhìn: người nghèo không chỉ là một “vấn đề xã hội” cần giải quyết, mà là một phần của gia đình Hội Thánh.
“Không một Kitô hữu nào có thể coi người nghèo đơn thuần là một vấn đề xã hội; họ là một phần của gia đình chúng ta, họ là một phần của chúng ta” (số 104).
Mọi người đều được mời gọi “để cho mình được người nghèo phúc âm hóa” và nhận ra “sự khôn ngoan nhiệm mầu mà Thiên Chúa muốn chia sẻ với chúng ta qua họ” (số 102–113). Giáo Hội cần dành thời giờ cho người nghèo, lắng nghe họ với tình yêu quan tâm, ở bên họ trong gian khó và cùng họ biến đổi hoàn cảnh không từ trên xuống, mà từ bên cạnh.
Tông huấn Dilexi Te là một lời mời gọi mạnh mẽ và đầy tính tiên tri: hãy trở về với trái tim của Tin Mừng, nơi tình yêu dành cho người nghèo không phải là một “phụ lục”, mà là tiêu chuẩn mà chúng ta sẽ được phán xét, và là con đường Hội Thánh chạm vào “xác thịt đang chịu đau khổ của Đức Kitô”.
Văn kiện này, được công bố vào đầu triều đại Đức Lêô XIV, không chỉ đánh dấu một định hướng mục vụ rõ rệt, mà còn mở ra một thời kỳ mới, nơi Hội Thánh được mời gọi sống triệt để hơn bao giờ hết sứ điệp của Đức Kitô nghèo khó.
Author

Chuyên viết tin tức và bài phân tích về Giáo hội Công giáo và các vấn đề tôn giáo – xã hội quốc tế.
Sign up for Kênh Công Giáo - Ephata Catholic Media newsletters.
Stay up to date with curated collection of our top stories.