Tông huấn Dilexi Te của Đức Thánh Cha Lêô XIV khởi đi từ một nền tảng rõ ràng: người nghèo nằm ở trung tâm của đời sống và sứ mạng Hội Thánh. Văn kiện được xây dựng trên những đoạn Tin Mừng then chốt như Mátthêu 25, Luca 4 và Luca 6 những “cột sống” thần học cho thấy tình yêu dành cho người nghèo không chỉ là một lời khuyên đạo đức, mà là một đòi hỏi thiết yếu của đức tin Kitô giáo.

Ngay trong Tin Mừng Mátthêu, Đức Giêsu đã khẳng định một chân lý gây chấn động: “Mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi làm cho chính Ta” (Mt 25,40). Đây không phải là lời mời gọi lòng tốt tự phát, mà là một mạc khải: chính nơi người nghèo, Đức Kitô hiện diện. Tông huấn nhấn mạnh: “Tiếp xúc với những người hèn mọn và bất lực là con đường nền tảng để gặp gỡ Chúa Tể lịch sử. Nơi người nghèo, Người vẫn tiếp tục phán dạy chúng ta.” Đức Giêsu không chỉ yêu thương người nghèo từ xa; Người trở nên một với họ, mang lấy thân phận của những người đói khát, bệnh tật, bị giam cầm. Thánh Phaolô đã diễn tả điều này thật sâu sắc: “Người vốn giàu sang, nhưng đã tự ý trở nên nghèo khó, để lấy cái nghèo của Người mà làm cho anh em trở nên giàu có” (2 Cr 8,9).

Dụ ngôn về cuộc phán xét chung (Mt 25,31–46) cho thấy tình yêu dành cho người nghèo không phải là một hoạt động bên lề, mà là tiêu chuẩn để Thiên Chúa phán xét con người. Tông huấn Dilexi Te viết: “Nếu chúng ta tìm kiếm sự thánh thiện đẹp lòng Thiên Chúa, bản văn này đưa ra một tiêu chuẩn rõ ràng trên đó chúng ta sẽ được phán xét.” Thái độ của mỗi Kitô hữu đối với những người bé mọn sẽ quyết định mối tương quan của họ với chính Đức Kitô. Không thể có đời sống thiêng liêng đích thực mà lại thờ ơ trước đau khổ của tha nhân.

Sứ mạng của Đức Giêsu cũng bắt đầu bằng một lời công bố rõ ràng về người nghèo. Trong hội đường Nadarét, Người đọc lời ngôn sứ Isaia: “Thần Khí Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi để tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo khó” (Lc 4,18). Tin Mừng trước hết được loan báo cho những ai bị giam cầm, yếu đuối và bị loại trừ. Đức Giêsu đến không phải để ở xa người nghèo, mà để sống giữa họ, chữa lành và giải thoát họ. Còn trong Bài giảng Trên đồng bằng, Người khẳng định: “Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó, vì Nước Thiên Chúa là của anh em” (Lc 6,20). Đây không chỉ là một lời an ủi, mà là một lời tuyên bố về vị thế ưu tiên của người nghèo trong kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa.

Tông huấn Dilexi Te nhấn mạnh rằng nếu Hội Thánh muốn trung thành với Đức Kitô, Hội Thánh phải trở nên “Hội Thánh của các Mối Phúc”, biết dành chỗ cho kẻ bé mọn và cùng bước đi với người nghèo. Người nghèo không phải là “vấn đề xã hội” mà chúng ta phải giải quyết, mà là “gia đình của chúng ta”, là nơi Hội Thánh gặp gỡ chính Đức Kitô. Họ cũng không chỉ là những người thụ động đón nhận trợ giúp; chính họ là những chủ thể mang trong mình sự khôn ngoan và đức tin, có khả năng phúc âm hóa Hội Thánh bằng chính đời sống và chứng tá của mình.

Chăm sóc người nghèo, như Tông huấn nói, “thuộc về Truyền Thống lớn lao của Giáo Hội” và là “dấu ấn Tin Mừng của một Giáo Hội trung tín với trái tim Thiên Chúa”. Bằng cách lắng nghe, hiện diện và dấn thân với người nghèo, Hội Thánh không chỉ thi hành một công tác bác ái, mà thực sự chạm đến “xác thịt Đức Kitô” đang chịu đau khổ trong thế giới hôm nay. Đó là con đường để trở nên một Hội Thánh nghèo và vì người nghèo, một Hội Thánh phản chiếu trung thực dung mạo của Đức Giêsu.