Tông Huấn Dilexi Te - TÌNH YÊU ĐỐI VỚI NGƯỜI NGHÈO

0:00

/945.86775

1×

TÔNG HUẤN
DILEXI TE
CỦA ĐỨC THÁNH CHA LÊÔ XIV
GỬI TOÀN THỂ KITÔ HỮU
VỀ TÌNH YÊU ĐỐI VỚI NGƯỜI NGHÈO

1. “Ta đã yêu thương ngươi” (Kh 3,9). Chúa nói những lời này với một cộng đoàn Kitô hữu vốn không có thế lực hay phương tiện như một vài cộng đoàn khác, lại còn bị bạo lực và khinh khi đối xử. “Ngươi chỉ có ít quyền lực… Ta sẽ bắt họ đến sụp lạy dưới chân ngươi” (Kh 3,8–9). Đoạn Kinh Thánh này gợi nhớ lời ca tụng của Đức Maria: “Chúa hạ bệ những ai quyền thế, Người nâng cao mọi kẻ khiêm nhường, kẻ đói nghèo Chúa ban của đầy dư, người giàu có lại đuổi về tay trắng” (Lc 1,52–53).
2. Lời tuyên bố tình yêu này, trích từ Sách Khải Huyền, chiếu rọi mầu nhiệm vô tận mà Đức Giáo hoàng Phanxicô đã suy niệm trong Thông điệp Dilexit Nos về tình yêu nhân loại và thần linh của Thánh Tâm Đức Giêsu Kitô. Ở đó, chúng ta thấy Đức Giêsu đồng hóa mình “với những tầng lớp thấp nhất của xã hội” và bằng tình yêu đổ ra đến cùng, Người xác nhận phẩm giá của mọi con người, nhất là “khi họ yếu đuối, bị khinh bỉ hoặc đau khổ.”[1] Khi chiêm ngắm tình yêu của Đức Kitô, “chúng ta cũng được thôi thúc quan tâm hơn đến nỗi khổ và nhu cầu của tha nhân, và được củng cố trong nỗ lực tham dự vào công trình giải phóng của Người như những khí cụ để lan tỏa tình yêu của Người.”[2]
3. Vì thế, tiếp nối Thông điệp Dilexit Nos, trong những tháng cuối đời, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã soạn một Tông huấn về việc Giáo Hội chăm lo người nghèo, đặt tựa đề Dilexi Te, như thể chính Đức Kitô nói với từng người nghèo câu này: “Ngươi chỉ có ít quyền lực”, nhưng “Ta đã yêu thương ngươi” (Kh 3,9). Tôi hân hoan tiếp nhận văn kiện này, thêm vào vài suy tư, và công bố vào đầu triều đại giáo hoàng của tôi, bởi tôi chia sẻ thao thức của Đức tiền nhiệm khả kính là mọi Kitô hữu hiểu sâu mối dây mật thiết giữa tình yêu của Đức Kitô và lời mời gọi chăm sóc người nghèo. Tôi cũng coi đây là con đường thánh thiện thiết yếu, vì “trong lời mời gọi nhận ra Người nơi người nghèo và người đau khổ, trái tim của Đức Kitô được tỏ bày, những tâm tình và chọn lựa sâu thẳm nhất của Người, mà mọi vị thánh đều cố gắng noi theo.”[3]

CHƯƠNG MỘT
MỘT VÀI LỜI CỐT YẾU

4. Các môn đệ chỉ trích người phụ nữ đã đổ dầu thơm quý giá trên đầu Đức Giêsu. Họ nói: “Sao hoang phí thế. Dầu thơm đó có thể bán được nhiều tiền để cho người nghèo.” Nhưng Chúa đáp: “Người nghèo thì lúc nào các anh cũng có bên mình, còn Thầy, các anh không có Thầy mãi đâu” (Mt 26,8–9.11). Người phụ nữ ấy đã nhận ra nơi Đức Giêsu Đấng Mêsia khiêm hạ và đau khổ, Đấng mà chị có thể dâng trọn tình yêu. Biết bao an ủi mà việc xức dầu ấy đã đem đến cho chính cái đầu vài ngày nữa sẽ bị đội vòng gai. Dẫu là một cử chỉ nhỏ, nhưng ai đau khổ đều biết một dấu yêu thương nhỏ bé cũng lớn lao biết chừng nào và có thể mang lại ủi an đến mức nào. Đức Giêsu hiểu điều ấy và nói rằng ký ức về cử chỉ của chị sẽ còn mãi: “Tin Mừng này được rao giảng bất cứ nơi nào trên khắp thế giới, thì việc chị vừa làm cũng sẽ được kể lại để nhớ tới chị” (Mt 26,13). Sự đơn sơ của cử chỉ ấy nói lên thật nhiều. Không một dấu yêu thương nào, dù nhỏ nhất, lại bị lãng quên, nhất là khi dành cho những ai đang đau khổ, cô đơn hay túng thiếu, như chính Chúa trong giờ phút ấy.
5. Tình yêu dành cho Chúa gắn liền với tình yêu dành cho người nghèo. Đức Giêsu, Đấng nói “Người nghèo lúc nào các anh cũng có bên mình” (Mt 26,11), cũng hứa với các môn đệ: “Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế” (Mt 28,20). Ta cũng nhớ lời Người: “Mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi làm cho chính Ta” (Mt 25,40). Đây không chỉ là lòng tốt tự nhiên, nhưng là mạc khải. Tiếp xúc với những người hèn mọn và bất lực là con đường nền tảng để gặp gỡ Chúa Tể lịch sử. Nơi người nghèo, Người vẫn tiếp tục phán dạy chúng ta.

Thánh Phanxicô

6. Đức Phanxicô, khi giải thích việc chọn thánh hiệu, đã kể rằng sau ngày được bầu, một Hồng y bạn tiến lại ôm và hôn ngài, rồi nói: “Đừng quên người nghèo.”[4] Chính là lời khẩn khoản mà các vị lãnh đạo Hội Thánh đã nói với Thánh Phaolô khi ngài lên Giêrusalem để xác nhận sứ vụ của mình (x. Gl 2,1–10). Nhiều năm sau, Tông đồ vẫn có thể xác nhận rằng đó “là điều tôi vẫn thiết tha thực hiện” (Gl 2,10). Chăm lo người nghèo cũng là mối bận tâm lớn của Thánh Phanxicô Assisi. Nơi một người phong hủi, chính Đức Kitô đã ôm lấy Phanxicô và biến đổi đời ngài. Đến hôm nay, Thánh Phanxicô, Vị “Nghèo của Assisi”, vẫn thôi thúc chúng ta bằng gương sáng phi thường.
7. Tám thế kỷ trước, Thánh Phanxicô đã khơi dậy một cuộc canh tân Tin Mừng nơi các Kitô hữu và xã hội đương thời. Chàng Phanxicô giàu có và đầy tự tin đã bàng hoàng và hoán cải nhờ cuộc gặp gỡ trực tiếp với những người nghèo và bị loại trừ. Câu chuyện đời ngài vẫn chinh phục trí lòng của các tín hữu và cả nhiều người không tin. Nó “đã đổi hướng lịch sử.”[5] Công đồng Vaticanô II đã tiến thêm một bước trên cùng nẻo đường ấy. Thánh Phaolô VI nói rằng “dụ ngôn người Samari nhân hậu xưa kia đã trở thành khuôn mẫu cho linh đạo của Công đồng.”[6] Tôi xác tín rằng chọn lựa ưu tiên cho người nghèo là nguồn canh tân phi thường cho cả Hội Thánh lẫn xã hội, miễn là chúng ta biết thoát khỏi vị kỷ và mở tai trước tiếng kêu của họ.