Âm nhạc có thể giúp ngăn ngừa khởi phát bệnh Alzheimer — căn bệnh mà đến 95% trường hợp có nguyên nhân không phải do di truyền. Cách đây 1.600 năm, Thánh Âu-tinh đã nói: “Ai hát là cầu nguyện hai lần.” Ngày nay, các nghiên cứu khoa học cho thấy: ai hát, trình diễn hoặc lắng nghe âm nhạc đều làm giàu và củng cố hoạt động não bộ — theo nhà thần kinh học Công giáo Kathlyn Gan.

Không chỉ vậy, thánh nhạc còn có thể mang lại nhiều lợi ích lớn hơn.

Gan, người đứng đầu một phòng thí nghiệm nghiên cứu tại Đại học Toronto, đã chia sẻ tin vui này với khoảng 50 người trong buổi nói chuyện ngày 30/10/2025 tại giáo xứ St. Francis de Sales ở Burnaby, Ontario.

Trong bài thuyết trình kéo dài một giờ mang tên “Thần kinh học và thánh nhạc”, Gan — nguyên là một nhạc trưởng hợp xướng và người đệm đàn — trình bày các nghiên cứu cho thấy âm nhạc có thể là một phần của lối sống lành mạnh giúp hạn chế sự suy giảm nhận thức theo tuổi tác.

Âm nhạc cũng có thể giúp ngăn ngừa bệnh Alzheimer, vốn chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố phi di truyền như béo phì, huyết áp cao, hút thuốc, điếc, chấn thương não và cô lập xã hội.

Gan cho biết âm nhạc kích hoạt những vùng khác nhau của não, làm mạnh các kết nối liên quan đến trí nhớ, vận động, cảm xúc và sự đồng cảm — đồng thời tạo ra các tương tác xã hội lành mạnh khi chơi nhạc chung.

Trả lời tờ The B.C. Catholic, cô nói rằng âm nhạc được não bộ mã hóa bởi nhiều vùng cùng lúc, kích thích các đường dẫn thần kinh điều khiển ký ức, chuyển động, cảm xúc và cảm giác tưởng thưởng.

Dựa trên những tác động đó, âm nhạc giúp giữ cho tâm trí hoạt động và nuôi dưỡng các mối liên hệ xã hội — từ đó giảm nguy cơ mắc Alzheimer. Gan, từng lấy tiến sĩ tại Đại học Simon Fraser và nghiên cứu hậu tiến sĩ tại Stanford, nói thêm rằng liệu pháp âm nhạc thường được dùng trong điều trị toàn diện để cải thiện hành vi và khuyến khích giao tiếp xã hội ở bệnh nhân Alzheimer giai đoạn giữa và muộn.

Gan cho biết gần đây đài CBC đưa tin rằng các bác sĩ ở Montreal đã hợp tác với Dàn nhạc giao hưởng thành phố để “kê đơn âm nhạc” như một phương pháp điều trị. Các bệnh nhân sẽ nhận được vé tham dự buổi hòa nhạc miễn phí như một dạng “thuốc”.

Cô nhận định rằng thánh nhạc — từ thánh ca, nhạc cổ điển đến jazz hoặc gospel — có thể mang lại nhiều lợi ích hơn nữa. Gan định nghĩa thánh nhạc là loại âm nhạc làm tăng sự trang nghiêm và vẻ đẹp phụng vụ, giúp suy niệm sâu sắc hơn Lời Chúa và tôn vinh Thiên Chúa.

Tuy nhiên, Gan thừa nhận rằng rất khó để khoa học chứng minh lợi ích đặc biệt của nhạc thánh, bởi điều này phụ thuộc vào cảm nhận chủ quan của người nghe, cũng như chiều sâu đời sống thiêng liêng của họ.

Dù sao, cô khẳng định: lắng nghe hoặc trình diễn thánh nhạc chắc chắn giúp con người lớn lên trong đức tin và yêu mến Thiên Chúa hơn.

Ngoài ba bằng cấp tại SFU, Gan còn có văn bằng của Royal Conservatory of Music và là một nghệ sĩ piano cổ điển thành thạo. Cô thường trình diễn tại nhà thờ, viện dưỡng lão và các chương trình trị liệu âm nhạc và chăm sóc mục vụ.

Gan xem thừa tác vụ âm nhạc của mình như một hình thức cầu nguyện, giúp cô nhận ra và diễn tả các chủ đề Kinh Thánh một cách trung thực với lịch sử và đồng thời chia sẻ kinh nghiệm đức tin cá nhân.

Các nghiên cứu và phục vụ âm nhạc của cô không chỉ làm sâu sắc sự hiểu biết về bộ não con người mà còn giúp cô chiêm ngắm cách tư duy của chúng ta có thể phản chiếu sự khiêm nhường, lòng trắc ẩn, tha thứ và tình yêu của Đức Kitô — qua đó nuôi dưỡng đời sống thiêng liêng và củng cố đức tin.

Bài của tác giả Terry O’Neill - Nguồn:

https://www.ncregister.com/cna/sacred-music-is-good-for-the-brain-as-well-as-the-soul-neuroscientist-says?fbclid=IwY2xjawOQfFlleHRuA2FlbQIxMQBicmlkETE1aHVRenVhZTFWcXNleHdHc3J0YwZhcHBfaWQQMjIyMDM5MTc4ODIwMDg5MgABHpyvhSIruQWs1BN3IspBEyNJkkNSY_USFhwqgt0djO0S7hLQFwHvD-e1KOVf_aem_t0q8rxH-ldwtvQuP42FlmQ