Quốc hội Hà Lan vừa khép lại một phiên tranh luận đầy căng thẳng khi bác bỏ đề xuất coi phá thai là một “quyền con người”. Kết quả sít sao 68/150 phiếu thuận cho thấy đất nước vốn được coi là biểu tượng của chủ nghĩa tự do xã hội đang đứng trước một ngã rẽ nguy hiểm: hoặc tiếp tục trung thành với truyền thống nhân bản, hoặc buông xuôi trước cơn lốc “hợp pháp hóa” sự chấm dứt sự sống.

Lạm dụng khái niệm "quyền con người"

Đề xuất của đảng D66 không chỉ là một động thái chính trị, mà còn là một hành vi lạm dụng khái niệm “nhân quyền”. Nhân quyền sinh ra để bảo vệ sự sống, nhân phẩm và tự do căn bản. Biến phá thai thành “quyền con người” đồng nghĩa với việc đảo ngược ý nghĩa cốt lõi của nhân quyền: từ quyền được sống thành quyền được tước đoạt sự sống. Đây không chỉ là một nghịch lý ngôn ngữ, mà còn là một nguy cơ làm suy yếu hệ thống pháp lý quốc tế vốn được xây dựng trên nền tảng bảo vệ con người đặc biệt là những người yếu thế nhất.

Sự dũng cảm của một thiểu số

Trong bối cảnh Nghị viện châu Âu và Pháp đã đi trước, việc một số đảng chính trị gốc Kitô giáo ở Hà Lan dám đứng lên phản đối là điều đáng ghi nhận. Họ nhấn mạnh: nếu phá thai được coi là “chuẩn mực tuyệt đối”, thì quyền phản đối theo lương tâm, quyền bảo vệ thai nhi, và cả sự đa dạng của nền dân chủ đều bị đe dọa. Đây không đơn thuần là cuộc đấu giữa “bảo thủ” và “tiến bộ”, mà là cuộc chiến để bảo vệ ranh giới giữa quyền và bạo quyền khi nhân quyền bị biến thành công cụ chính trị, áp đặt từ Brussels xuống từng quốc gia.

Hà Lan từ lâu được thế giới nhìn nhận như “phòng thí nghiệm” của các chính sách tự do: an tử, cần sa, hôn nhân đồng giới… Nhưng cuộc bỏ phiếu ngày 23/9 lại cho thấy một sự thật khác: trong lòng xã hội ấy vẫn còn một cộng đồng mạnh mẽ, khước từ thứ “tự do” bị tha hóa thành quyền tước đoạt sự sống. Chính sự đa dạng này, nghịch lý này, mới làm nên nền dân chủ thật sự một nền dân chủ biết dừng lại trước lằn ranh đỏ của đạo đức.

Chủ nghĩa độc tài mới

Nếu phá thai được khắc vào Hiến chương EU hay Công ước quốc tế, điều đó không chỉ buộc các nước thành viên phải “tuân thủ”, mà còn xóa bỏ quyền tự quyết của từng dân tộc trong vấn đề luân lý. Nó cũng gieo mầm cho một loại “chủ nghĩa độc tài mới” độc tài nhân danh nhân quyền. Từ đó, mọi tiếng nói phản biện đều dễ bị gạt bỏ, mọi lựa chọn bảo vệ sự sống đều bị coi là “vi phạm”.

Cuộc bỏ phiếu lần này là lời nhắc nhở mạnh mẽ: không phải cứ gắn nhãn “tiến bộ” là đúng, cũng không phải nhân danh “nhân quyền” thì mọi sự đều được hợp thức hóa. Hà Lan đã tạm thời ngăn chặn một bước đi có thể gây hậu quả lâu dài cho châu Âu và thế giới. Nhưng cuộc chiến chưa dừng lại khi những nghị quyết đối trọng vẫn còn ở phía trước.