Đức Giáo hoàng Lêô XIV đã đến Thổ Nhĩ Kỳ trong chuyến tông du quốc tế đầu tiên của triều đại ngài, kéo dài từ ngày 27/11 đến 2/12/2025. Chuyến đi mang chiều kích đại kết sâu sắc, những cử chỉ cầu nguyện đầy biểu tượng, và các hoạt động mục vụ dành cho những cộng đoàn Kitô hữu đang chịu nhiều áp lực trong khu vực Trung Đông.

Thông điệp hòa bình và hiệp nhất ngay trên chuyến bay

Trong cuộc trò chuyện với các phóng viên trên chuyên cơ, Đức Giáo hoàng nhấn mạnh niềm hy vọng rằng chuyến đi này sẽ là cơ hội để “công bố tầm quan trọng của hòa bình cho toàn thế giới, mời gọi mọi người hướng đến hiệp nhất, hòa hợp, và tìm ra con đường để tất cả trở nên anh chị em với nhau”.
Ngài cũng gửi lời chúc mừng Lễ Tạ Ơn đến các nhà báo người Mỹ đồng hành trên chuyến bay.

Điểm dừng đầu tiên: Ankara

Máy bay chở Đức Giáo hoàng đáp xuống thủ đô Ankara lúc 12:30 trưa theo giờ địa phương. Tại đây, ngài thực hiện các hoạt động chính thức:

• Viếng Lăng Atatürk, nhà sáng lập và Tổng thống đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ.
• Gặp Tổng thống Recep Tayyip Erdoğan tại Phủ Tổng thống.
• Gửi sứ điệp đến chính quyền, xã hội dân sự và ngoại giao đoàn.

Đức Thánh Cha không lưu lại Ankara qua đêm, mà tiếp tục bay đến Istanbul trong cùng ngày.

Kỷ niệm 1.700 năm Công đồng Nicaea – trọng tâm chuyến viếng thăm

Chuyến đi của Đức Giáo hoàng đến Thổ Nhĩ Kỳ xoay quanh việc tưởng niệm Công đồng Nicaea lần thứ nhất (325), nơi Kinh Tin Kính được xác lập. Đức Giáo hoàng sẽ:

• Tham dự buổi cầu nguyện đại kết tại Iznik, địa điểm gắn với Công đồng.
• Ký Tuyên bố chung với Thượng phụ Đại kết Bácthôlômêô I.
• Viếng Đền thờ Hồi giáo Xanh (Blue Mosque) – điểm nhấn cho đối thoại liên tôn.

Một chi tiết đáng chú ý: chương trình không bao gồm Hagia Sophia – từng là thánh đường Kitô giáo, sau đó thành bảo tàng, và được chuyển lại thành đền thờ Hồi giáo năm 2020. Việc loại bỏ địa điểm này được xem là động thái tế nhị trong bối cảnh tôn giáo – chính trị hiện nay.

Kitô hữu Thổ Nhĩ Kỳ mong chờ lời nâng đỡ

Cộng đồng Kitô hữu tại Thổ Nhĩ Kỳ – vốn là thiểu số rất nhỏ – coi chuyến đi của Đức Giáo hoàng là nguồn động lực lớn. Slogan của chuyến viếng thăm tại Thổ Nhĩ Kỳ là: “Một Chúa, một đức tin, một phép rửa.”

Trong hai thập niên qua, các Kitô hữu tại đây đã phải chứng kiến nhiều vụ tấn công nghiêm trọng, như:

• Linh mục Andrea Santoro bị sát hại năm 2006.
• Đức Giám mục Luigi Padovese, Đại diện Tông tòa Anatolia, bị giết năm 2010.
• Vụ tấn công vào nhà thờ Santa Maria ở Istanbul năm 2024 khiến một giáo dân thiệt mạng.

Kinh tế lạm phát nghiêm trọng và hậu quả trận động đất năm 2023 cũng tiếp tục đè nặng lên đời sống của tín hữu.

Liban – điểm nhấn mục vụ và lời mời gọi hòa bình

Sau Thổ Nhĩ Kỳ, Đức Giáo hoàng sẽ đến Liban – quốc gia mang nhiều thương tích do:

• Khủng hoảng kinh tế từ 2019
• Vụ nổ cảng Beirut 2020
• Xung đột giữa Israel – Hezbollah từ 2023

Tại Liban, Đức Thánh Cha sẽ:

• Viếng mộ Thánh Charbel ở Annaya
• Gặp gỡ giới trẻ tại Bkerke
• Cầu nguyện thinh lặng tại khu vực vụ nổ cảng Beirut 2020
• Gửi thông điệp hòa bình trong Năm Thánh 2025

Dù bị suy giảm bởi di cư và khủng hoảng, Kitô hữu Liban vẫn giữ vai trò trọng yếu trong cơ cấu xã hội – chính trị: tổng thống, tổng tư lệnh quân đội và thống đốc ngân hàng trung ương đều phải là người Công giáo Maronite.

Ý nghĩa rộng lớn của chuyến tông du

Chuyến đi đầu tiên của Đức Giáo hoàng Lêô XIV được xem là thông điệp quan trọng của triều đại mới:

• Củng cố hiệp nhất Kitô giáo
• Tăng cường đối thoại với Hồi giáo
• Gửi gắm hòa bình cho Trung Đông
• Nâng đỡ các cộng đoàn đang chịu bách hại

Hơn hết, đây là cử chỉ cho thấy Vatican tiếp tục dấn thân vào sứ mạng hòa giải giữa các truyền thống tôn giáo, đồng thời đồng hành với những dân tộc đang chịu thương tổn vì chiến tranh và bất ổn.