Việc bổ nhiệm Sarah Mullally làm Tổng Giám mục Canterbury thứ 106 đánh dấu một cột mốc lịch sử đối với Giáo hội Anh (Church of England – CoE), một tổ chức tôn giáo có nguồn gốc hơn 1.400 năm từ thời Thánh Augustinô thành Canterbury. Ngoài vai trò là người đứng đầu Giáo hội Anh, Tổng Giám mục Canterbury còn là lãnh đạo tinh thần của Cộng đồng Anh giáo toàn cầu, nơi các giáo hội phát triển mạnh ở khu vực Nam bán cầu đang ngày càng xa cách “giáo hội mẹ” do xu hướng tự do thần học ngày một gia tăng. Việc bổ nhiệm này chắc chắn sẽ làm sâu sắc thêm sự chia rẽ đó.

Trên thực tế, ý tưởng phong chức linh mục cho phụ nữ đã được đưa ra trong Giáo hội Anh từ những năm 1940. Chính trong bối cảnh ấy, nhà văn nổi tiếng C.S. Lewis, một tín hữu Anh giáo trung thành, đã viết bài luận “Priestesses in the Church?” (Nữ tư tế trong Giáo hội?). Gần 80 năm sau, những lập luận của ông vẫn còn nguyên giá trị – không chỉ cho người Anh giáo mà cả người Công giáo.

Ngay từ đầu, Lewis khẳng định ông không phản đối phụ nữ vì cho rằng họ kém năng lực. Ông viết: “Không ai trong số những người phản đối đề xuất này lại cho rằng phụ nữ kém lòng đạo đức, nhiệt huyết hay hiểu biết so với nam giới... Một người phụ nữ có thể giống Thiên Chúa hơn một người đàn ông rất nhiều.”

Tuy nhiên, ông cho rằng chức tư tế không đơn giản là công việc phục vụ, mà mang bản chất đại diện. Linh mục, theo nghĩa sâu nhất, là người đại diện cho con người trước mặt Thiên Chúa, và đại diện Thiên Chúa trước con người. Và trong vai trò sau, linh mục phải là nam giới, bởi “toàn thể Giáo hội, xét về bản thể thiêng liêng, là người nữ trước Thiên Chúa.”

Lewis đưa ra bốn lý do chính để phản đối việc phong chức cho phụ nữ:

1. Về bản chất chức linh mục:
   Chỉ người nam mới có thể “đại diện Thiên Chúa với tư cách Đức Kitô – Chàng Rể đối với Hội Thánh – Tân Nương.” Việc đảo ngược hình ảnh này sẽ phá vỡ biểu tượng thiêng liêng vốn có trong Kinh Thánh.
2. Về hiểu biết con người:
   Lewis cho rằng trào lưu hiện đại coi giới tính là “phụ thuộc” hoặc “tùy chọn” đã xóa bỏ chiều kích thiêng liêng của con người. Đối với ông, nam và nữ không phải là hai hình thức giống nhau của một thực thể chung, mà là “hai biểu tượng bổ túc cho nhau trong thân thể mầu nhiệm của Đức Kitô.”
3. Về ngôn ngữ và biểu tượng:
   Lewis cảnh báo việc thay đổi ngôn ngữ – như gọi Thiên Chúa là “Mẹ” thay vì “Cha”, hay biến Đức Kitô thành hình ảnh trung tính – là một sự bóp méo thần học nghiêm trọng. Ông viết: “Các tôn giáo ngoại giáo có nữ thần; nhưng trong Kitô giáo, Thiên Chúa đã dạy chúng ta cách xưng hô với Ngài. Đó không phải ngẫu nhiên.” Việc biến ngôn ngữ Kinh Thánh thành trung tính về giới chẳng khác nào “sáng tạo một tôn giáo khác.”
4. Về quyền bính của Giáo hội:
   Nếu Giáo hội không còn tuân theo truyền thống tông truyền về việc chỉ truyền chức cho nam giới, thì quyền năng thiêng liêng của Giáo hội trong việc phong chức cũng bị đặt lại. Lewis viết: “Nếu Giáo hội không có quyền quyết định điều này theo mặc khải của Thiên Chúa, thì chúng ta không nên lập ‘nữ linh mục’, mà nên giải tán luôn chức linh mục.”

Ông kết luận bằng một hình ảnh ẩn dụ: Giáo hội giống như một buổi dạ vũ, nơi con người được mời gọi thể hiện cách trọn vẹn mối tương quan giữa nam và nữ. Nếu ta cố thay đổi trật tự ấy, “vũ khúc của ân sủng sẽ tan vỡ.”

Lewis cảnh báo rằng nếu Giáo hội “đùa giỡn” với các biểu tượng mà Thiên Chúa đã thiết lập, thì không chỉ chúng ta đang thay đổi Giáo hội – mà chính những thực tại thiêng liêng ấy sẽ thay đổi chúng ta. “Chúng ta không thể tùy tiện hoán đổi những hình ảnh sống động mà Thiên Chúa đã khắc sâu trong bản tính con người, như thể đó chỉ là những hình khối hình học.”

Trong thời đại ngày nay, khi lý thuyết giới tính và xóa nhòa khác biệt nam nữ lan tràn, lời cảnh báo của C.S. Lewis vang lên như một lời tiên tri: nếu đánh mất ý nghĩa thiêng liêng của giới tính, ta cũng sẽ đánh mất chính hình ảnh của Thiên Chúa trong con người.

✍️ Dịch và biên soạn từ bài viết “What Would C.S. Lewis Say About Women’s Ordination?” của Luis E. Lugo, The Catholic Thing (21/10/2025).