Mỗi năm, sau ngày 31 tháng 10 – vốn được biết đến qua lễ Halloween, người Công giáo trên khắp thế giới bước vào một ngày lễ rất đặc biệt: Lễ Các Thánh (All Saints’ Day), mừng kính tất cả các vị thánh nam nữ đã được Thiên Chúa cho hưởng vinh quang trên trời. Nhưng đằng sau ngày lễ tưởng chừng quen thuộc ấy, có những điều thú vị mà có thể bạn chưa từng nghe đến…

Ban đầu không tổ chức vào ngày 1 tháng 11

Ngày lễ Các Thánh, kính nhớ tất cả các thánh nói chung, được các Giáo hội ấn định khác nhau. Một số như Antiochia và Constantinopolis chọn Chủ nhật đầu tiên sau lễ Hiện xuống, Đông Syria thì chọn Thứ Sáu sau lễ Phục sinh. Thánh Ephrem đề cập rằng tại Edessa cử hành vào ngày 13 tháng 5. Giáo hoàng Bônifaciô IV thánh hiến Đền Pantheon dâng kính Thánh Maria và Chư vị Tử đạo cũng vào ngày này.

Mãi đến thế kỷ VIII, Đức Giáo hoàng Grêgôriô III mới chọn ngày 1 tháng 11 để dâng riêng cho “toàn thể các Thánh”, và về sau lễ này được phổ biến khắp Giáo hội Tây phương.

“Tuần Tam Nhật Các Thánh” – Ba ngày nối liền nhau

Lễ Các Thánh (1/11) không đứng riêng lẻ, mà nằm trong một chuỗi ba ngày linh thiêng gọi là Tuần Tam Nhật Các Thánh:

• 31/10: Đêm vọng Lễ Các Thánh – All Hallows’ Eve (sau này thành Halloween).
• 1/11: Lễ Các Thánh – kính các vị thánh đang hưởng phúc trên trời.
• 2/11: Lễ Các Đẳng – cầu nguyện cho các linh hồn đang được thanh luyện nơi luyện ngục.
  Ba ngày ấy diễn tả trọn vẹn mầu nhiệm “hiệp thông các thánh”: giữa người đang sống, người đã được vinh hiển, và người đang chờ được thanh tẩy.

Không chỉ các vị nổi tiếng mới là thánh

Giáo hội không chỉ mừng những vị thánh được phong hiển như Phanxicô Assisi hay Têrêsa Calcutta, mà mừng tất cả những ai đã sống thánh thiện và nay đang ở cùng Thiên Chúa, dù họ vô danh, không được ghi trong lịch phụng vụ. Vì thế, ngày lễ này còn gọi là Lễ kính các thánh vô danh – những người bình thường, âm thầm làm việc lành mỗi ngày.

Một ngày nghỉ lễ ở nhiều quốc gia

Ở nhiều nước châu Âu như Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Bỉ, Áo, Ba Lan, ngày 1 tháng 11 là ngày nghỉ lễ toàn quốc. Người dân đến nghĩa trang, mang theo hoa cúc, thắp nến trên mộ phần người thân, biến các nghĩa trang thành những “vườn ánh sáng” trong đêm thu.
Tại Đức, thậm chí còn có luật cấm nhảy múa, chơi nhạc ồn ào trong ngày này để giữ bầu khí trang nghiêm, tưởng niệm.

“Lễ Các Thánh” và “Halloween” có cùng nguồn gốc

“Halloween” thực chất xuất phát từ cụm từ “All Hallows’ Eve” – nghĩa là Đêm vọng Lễ Các Thánh. Trước kia, các Kitô hữu canh thức trong đêm 31/10 để chuẩn bị cho ngày lễ trọng 1/11.
Theo thời gian, tập tục dân gian pha trộn vào, hình thành nên lễ hội hóa trang và trò “trick or treat” ngày nay. Nhưng đằng sau mọi tiếng cười, vẫn còn đó lời mời gọi: hãy nhớ tới những người đã đi trước, và sống sao cho xứng đáng với ơn gọi nên thánh.Lễ Các Thánh không chỉ là ngày tưởng nhớ những vị anh hùng đức tin, mà còn là dịp để mỗi người chúng ta nhìn lại đời mình:

Tôi đang sống thế nào để trở nên “thánh” – nghĩa là nên người, nên giống Chúa hơn – ngay trong chính đời thường của mình?